Dyipni Etiket: Anong kailangan mong malaman

Siguro naman ay nasabi ko na sa inyo na halos buong buhay ko, ang jeepney ang aking naging main form of transportation. Simula pagkabata ay namulat na ako sa paggamit ng public transportation. Marami akong mga karanasan sa jeepney, maraming masaya, marami din namang nakakainis at nakakalungkot. Dahil na din sa paggamit ko ng jeep ay marami na din akong nakasalamuhang iba't-ibang personalidad at pagkatao. Ika nila, kapag hindi mo pa matikmang sumakay sa jeepney, hindi ka Pilipino. May tama din ang nagsabi nito, dahil ay jeepney natin ay "Proudly Filipino."

Cool jeepney!
Photo Credit

Marahil ay marami na din kayong mga naranasan sa pagsakay nito. May mga pagkakataon na natutuwa kayo sa inyong mga nararanasan, meron din namang katulad ko, ay naiinis sa mga taong kasakay dahil sa napakaraming kadahilanan. May mga pagkakataon kasing medyo bastos ang nakakasakay, medyo maingay, o kaya'y may mga nagagawang mali kahit hindi man sila kumilos. Ganun na lang siguro talaga.

Sa ating lipunan, mayroon tayong tinatawag na "etiquette." Ang mga etiquette na ito ay ang inaasahang asal ng mga tao sa isang pagkakataon. Mayroon tayong "restaurant etiquette", kung saan dapat ang napkin ay nasa kandungan hanggang matapos kumain, atbp. Hindi man natin nababatid, pero mayroon din "etiquette" na dapat sundin sa pagsakay sa pampublikong transportasyon.

Bilang isang mamamayang nakikinabang sa jeepney, may mga na-establish na din akong sarili kong "jeepney etiquette", na maaring meron din kayo. Heto ang listahan:

1. Ipapalit ang pera bago pa man sumakay ng jeepney. Laging tandaan na barya-barya lang ang pera ng driver, at malaking paghihirap ang kanyang dadanasin para lang maipapalit ang pera mo. (Style ito ng mga ayaw magbayad, dahil ibabalik ito ng driver sa pasahero at di na pagbabayarin.)

2. Iabot ang pamasahe, kung nakatapat na sa'yo ang kamay ng nagpapasa. Maraming mga pasahero ang ganito. Nagtutulug-tulugan o kunyaring nagtetext para hindi maiabot ang pamasahe. Naku naman, kaunting effort lang naman yun, exercise din naman. Sa simpleng gesture na 'to, naipapakita natin ang bayanihan ng mga Pilipino!

Libre ang magpasalamat!
Photo Credit

3. Kapag kinuha sayo ang pamasahe mo, at/o iniabot din sa'yo ang sukli, wag mong kalimutang magpa-"Thank you". Walang bayad ang magpasalamat.

4. Kapag nakaupo ka na, at lalo na, lalake ka, ipit lang ng konti. Maraming space ang nao-occupy ng mga taong kulang na lang ay mag-180 degrees ang kanyang mga binti. Konting ipit, hindi naman mababasag ang mga itlog.

5. Kapag may pasaherong 1/4 na lang ng puwitan ang naka-upo, konting usog lang. Lahat naman tayo ay ayaw maranasan ang ganito, diba? Special consideration din po tayo sa mga buntis at senior citizen.

6. Kung wala na talagang magagawa, at puno na ang jeep, 1/4 na lang ang naka-upo sa isang babaeng pasahero, take the initiative. Best men ang lalaking nagbibigay ng upuan nya sa nahihirapang babae. Matutumbasan din ito ng isang napakalaking smile galing sa babae, sigurado yun. Solved.

Ohhh yeah.
Photo Credit

7. Kung may kausap ka sa telepono, o personal, please keep your voice low. Hindi mo kailangang i-broadcast na dalawa ang syota ni Jun, na buntis yung anak ng boss nyo sa trabaho, o may boyfriend na yung kapitbahay nyong maganda. Hindi ito kailangan ng iba pang pasahero. Kaya tahimik lang.

8. Kapag may bagahe ang sasakay, mapa-lalake man ito o babae, tulungan. Ulit, best men ang tawag sa gagawa nito. Mahirap sumakay sa jeep ng may buhat-buhat, at kung sa'yo din gagawin ang pagtulong na ito, maganda ang pakiramdam, diba?

9. Kung sabik na sabik ka na talagang humithit ng sigarilyo at talagang nanginginig na ang kalamnan mo, mag-candy ka na muna. Ayon sa RA 9211, ang pagsi-sigarilyo sa jeepney o anumang public transportation ay ipinagbabawal, at may kaukulang multa sa kung sino man ang mahuli. Gobyerno, paki-implement naman po ng maayos!

10. Kung estudyante ka o senior citizen, pakibanggit naman. Maingay sa daan, at may mga tao ding maingay tulad ng sa number 7. Pwedeng hindi ka marinig ng driver. Kung kulang ang sukli, pakibanggit na din. Wag magsabi-sabi na hindi binigay ng maayos ang sukli, tao lang din ang driver, at pwedeng magkamali.

Marami pang rules ang pwede nating maidagdag sa mga ito. Laging tandaan na ang ating sinasakyan ay pampubliko, at dapat din nating respetuhin ang karapatan ng iba, para tayong lahat ay masaya. :) Kung tinamaan tayo dito, peace!